Connect with us

Shëndetësi

Psikologjia ndihmon ende në trajtimin e ”COVID-19 të gjatë”

Published

on

 

  • Carmine M. Pariante është profesor i psikiatrisë biologjike në King’s College London.

Ndërsa Britania e Madhe është afër asaj që shpresohet të jetë fundi i bllokimeve dhe numrave të lartë të vdekjeve, mjekët dhe infermierët britanikë po lihen të merren me një aspekt dytësor shqetësues të pandemisë në formën e gjatë të koronavirusit.

Ka më shumë se 1 milion njerëz me Covid-19 të gjatë, vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, që paraqet një urgjencë njerëzore dhe mjekësore, me një ndikim potencialisht të madh në shoqëri dhe forcën e punës. Një pamje klinike po shfaqet, me shumë pacientë që raportojnë simptoma të ngjashme duke përfshirë gulçim, vështirësi në përqendrim, dhimbje trupi, lodhje të vazhdueshme dhe simptoma të tjera. Sëmundja është njohur në SHBA, Evropë e më gjerë, njofton Klan Kosova.

Për më tepër, Covid-19 i gjatë, ka paralele me ME/CFS (Encefalomieliti Mialgjik/Sindroma e Lodhjes Kronike), një gjendje dobësuese që ka simptoma të ngjashme.

”Fatkeqësisht, përballë gjithë kësaj vuajtjeje, përparimet në shkencë dhe kujdesin klinik po rrezikohen nga një debat i vjetruar dhe i dobishëm nëse këto simptoma janë “në mendje”, sikur të ishin një fantazi apo një ëndërr. Sigurisht, simptomat e gjata të Covid-19 dhe CFS/ME nuk janë në mendje. Asnjë simptomë nuk është. Fatkeqësisht disa njerëz me CFS/ME ose, së fundmi Covid-19, janë larguar nga profesionistët e shëndetit. Disa pacientë mund të kenë ndjerë se nuk janë marrë seriozisht nga mjeku i tyre ndërsa të tjerët mund të kenë humbur mundësinë për të përfituar nga një qasje më e gjerë, psikosociale.

Unë jam një studiues dhe klinicist mjekësor që specializohet në komunikimin biologjik midis trupit dhe trurit. Unë mund t’ju siguroj se çdo simptomë dhe çdo çrregullim, pavarësisht nëse quhet mendor apo fizik, karakterizohet nga ndryshime të matshme biologjike në trup dhe në tru. Ne mund të mos e dimë ende nëse këto ndryshime janë shkaku i simptomave, por këto ndryshime biologjike janë shumë reale edhe nëse nuk mund t’i kuptojmë plotësisht ato.

Interesante, mekanizmat e njëjtë biologjikë shpesh mund të nxiten nga ngjarje të ndryshme. Të dy ngjarjet e jetës dhe infeksionet aktivizojnë sistemin imunitar, me efekte të zakonshme në tru dhe trup, duke rezultuar në depresion dhe lodhje. Nuk është aspak për t’u habitur që shumica e pacientëve me CFS/ ME njohin ose një ngjarje të rëndë jetësore ose një infeksion në fillimin e sëmundjes së tyre.

Në të vërtetë, edhe dallimi historik midis një çrregullimi mendor dhe një çrregullimi fizik është i paqartë kur shohim individë sesa etiketa klinike. Ky dallim kurrë nuk kishte për qëllim të shpjegonte shkakun e një çrregullimi por më tepër të përshkruante manifestimet e tij kryesore: domethënë emocione, sjellje anormale për çrregullime mendore kundrejt funksioneve anormale të zemrës, mushkërive ose organeve të tjera për çrregullime fizike.

Për më tepër, çrregullimet mendore dhe fizike janë shpesh të pranishme së bashku në të njëjtin person. Shumë njerëz me sëmundje kardiovaskulare dhe diabet gjithashtu kanë depresion, dhe ka shumë kombinime të tjera të ngjashme të sëmundjeve. Çrregullimet mendore, të tilla si ankthi, depresioni, skizofrenia ose çrregullimi bipolar, kanë ndryshime të matshme biologjike jo vetëm në tru, por edhe në trup: ndryshime në gjak, pështymë dhe urinë, në zemër dhe në sistemin e tretjes. Ideja që ekziston një dallim i qartë i shëndetit mendor kundrejt shëndetit fizik ka ndryshuar vitet e fundit drejt trajtimit të shëndetit të personit si një i tërë.

Fakti që të gjitha simptomat dhe çrregullimet kanë ndryshime themelore biologjike nuk e zvogëlon provën e fortë se simptomat dhe çrregullimet mund të ndikohen nga “faktorët psikologjikë”. Shumë njerëz e pranojnë plotësisht që shëndeti ynë mund të ndikohet nga ajo që ndodh në jetën tonë dhe nga mënyra se si ndihemi për ato gjëra – si negative ashtu edhe pozitive.

Ngjarjet stresuese të jetës, të tilla si mjerimi, papunësia, incidentet e abuzimit dhe dhunës, varfëria ose diskriminimi, mund të nxisin ose përkeqësojnë çrregullimet mendore dhe fizike. Këto ngjarje mund të çojnë në hipertension, një ndezje autoimune, një problem kardiovaskular ose depresion. Pse do të dëshironim t’i ndajmë këto ndikime në shëndet dhe të vendosim depresionin, ose ndonjë çrregullim mendor, në një kuti të veçantë për pjesën tjetër?

Anasjelltas, ndryshimet në stilin e jetës dhe sjelljen, dhe terapitë psikologjike (të cilat funksionojnë duke sfiduar mënyra të dobishme për të menduar për veten dhe botën përreth nesh), janë treguar për të ndihmuar pacientët me çrregullime fizike duke përfshirë kancerin, sindromën e zorrës së irrituar, diabetin, sklerozën e shumëfishtë dhe goditjen në tru , për të përmendur vetëm disa.

Kjo pikë është veçanërisht e rëndësishme në kontekstin e CFS / ME dhe, së fundmi, të Covid të gjatë. Ofrimi i ndryshimeve në stilin e jetës ose qasjeve psikoterapeutike për këta pacientë nuk do të thotë që simptomat e tyre “nuk janë reale”. Mjekët ndihmojnë në mënyrë rutinore pacientët me kancer me këto qasje çdo ditë, megjithatë kurrë nuk dëgjoj dikë që akuzon mjekët se sugjerojnë kancer është gjithçka në mendje.

Ekzistojnë gjithashtu prova të mira që të gjitha llojet e simptomave mund të ndikohen nga parashikimi dhe besimet, siç është demonstruar shumë herë me efektet e fuqishme të placebo dhe “nocebo”. Duke u ofruar diçka që besohet të jetë pozitive (për shembull, një kapsulë bosh që ne besojmë se përmban një ilaç) ose negative (një kapsulë bosh që besojmë se përmban një toksinë) do t’i bëjë simptomat tona më të mira (placebo) ose, përkatësisht, më keq (nocebo). Ky nuk është vaj gjarpri për sylesh: këto janë efekte biologjike të bazuara në ndryshime të matshme në tru dhe trup, dhe mund të ndodhin te të gjithë. Kjo është arsyeja pse vlerësimi standard i një trajtimi të ri për çdo çrregullim – përfshirë infeksionin shumë të vërtetë Covid – kërkon një krahasim me një trajtim bedel, në mënyrë që pritjet tona, pozitive ose negative, të mos ndikojnë në rezultatet. Ky koncept është veçanërisht i rëndësishëm në kontekstin e polemikave të fundit rreth një artikulli të Guardian mbi këtë temë, dhe përgjigjes që ka marrë.

Pacientëve që u thuhet se simptomat e tyre janë në mendjen e tyre është plotësisht e papranueshme për çdo mjek që njoh dhe qëndrime të tilla nuk kanë vend në mjekësinë moderne. Por kjo qasje shpërfillëse nuk ka asnjë lidhje me kuptimin e rëndësishëm klinik që faktorët dhe qasjet psikologjike mund të ndikojnë në këto kushte, pasi ato bëjnë ndonjë sëmundje tjetër. Ata që hedhin poshtë nocionin se qasjet psikologjike mund të na ndihmojnë të kuptojmë dhe trajtojmë më mirë simptomat fizike po bien, ndoshta pa dashje, në grackën e diferencimit dhe stigmatizimit të sëmundjes mendore.

Ne kemi nevojë për çdo mjet në kuti për të trajtuar Covid të gjatë – dhe duhet të shpresojmë që fokusi i ri dhe financimi i kësaj gjendje mund të na sigurojë gjithashtu njohuri të reja dhe të dobishme për trajtimin e pacientëve me CFS/ME”/The Guardian.

 

klankosova.tv

 

The post Psikologjia ndihmon ende në trajtimin e ”COVID-19 të gjatë” appeared first on Klan Kosova.

NA NDIQ NË FACEBOOK